Hinduizmy są wyrazami pochodzenia indyjskiego, a więc etymologicznie nawiązującymi do języków subkontynentu indyjskiego. Zdecydowanie największy, historycznie rzecz ujmując, wpływ na zapożyczenia, w szczególności przez języki europejskie, miał język sanskrycki w najstarszych słowach języków indoeuropejskich, a w czasach nowożytnych – język hindi. Naturalnym nośnikiem rdzeni wyrazowych w okresie kolonizacji brytyjskiej stał się język angielski, a rzadziej – raczej wtórnie – język francuski czy portugalski. Bariera geopolityczna Azji środkowej sprawiła, że bardziej hermetyczny językowo na przenoszenie hinduizmów do języka polskiego był język rosyjski i to tylko w okresie XIX-wiecznej ekspansji cesarstwa rosyjskiego w kierunku granicy Indii.


Słowniczek hinduizmów w języku polskim

1. Architektura
majdan (l.mn. majdany) otwarty obszar trawiasty w mieście, grodzie
pagoda (l.mn. pagody) – świątynia buddyjska
seraj (l.mn. seraje) – mieszkanie dla podróżników
weranda (l.mn. werandy, ang. veranda)– obszerny taras
2. realia polityczne
sahib (l.mn. sahibowie) pan w Indiach
radża (l.mn. radżowie) król hinduski
rani (l.mn. rani) królowa hinduska
3. gospodarka
anna (l.mn. anny) – szesnasta część rupii (waluty indyjskiej)
bazar (l.mn. bazary) - targowisko
indygo (tylko l.poj.) – barwnik z indygowca farbierskiego/barwierskiego
indygowiec (l.mn. indygowce) – indyjski krzew bobowaty (motylkowaty)
ryksza (l.mn. ryksze, ang. rickshaw) – mały, dwukołowy pojazd pasażerski
tankować (l.mn. tanki) nabierać płynu lub paliwa do pojemnika
4. realia społeczne
bakszysz (tylko l.poj., ang. baksheesh) – napiwek, łapówka lub dar
indianin [sanskryt] (l.mn. indianie) – rdzenni mieszkańcy Ameryki, których nazwę wprowadził Krzysztof Kolumb w przeświadczeniu, że dotarł do Indii w 1492 r.
Indus (l.mn. indusi; lub Hindus, l.mn. Hindusi) – mieszkaniec Indii
łup (l.mn. łupy; ang. loot) – zdobycz (wojenna), szaber lub plądrowanie
rupia (l.mn. rupie, ang. rupee) – jednostka monetarna Indii
sahib (l.mn. sahibowie)
5. życie religijne
Ar (l.mn. Ariowie, ang. Aryan) – „szlachtny”, perski imigrant w dawnych Indiach
arianin (l.mn. arianie) – wyznawca odłamu reformacji polskiej
bramin (l.mn. bramini)
braminizm
buddysta (l.mn. byddyści)
fakir (l.mn. fakirzy) muzułmański asceta w Indiach
guru (l.mn. guru) nauczyciel lub święty
hinajana – kierunek buddyzmu
hinduizm – europejskie oznaczenie zespołu religii Indii
imam (l.mn. imamowie) muzułmański przywódca religijny
jogin
krysznaita (l.mn. krysznaici) – członek ruchu religijnego „Hare Kriszna”
mahajana – kierunek buddyzmu
mandala (tylko l.poj.) krąg symbolizujący wszechświat
nirwana (tylko l.poj.) ostateczny cel buddystów, uwolnienie z kręgu bytu
wedyzm
zen – jeden z nurtów buddyzmu
6. odzież
drelich (l.mn. drelichy, ang. dungarees) – luźne spodnie, kombinezon roboczy lub pokrycie materaca; mocna i gęsta tkanina bawełniana, półlniana lub lniana ze splotem skośnym albo atłasowym
kaszmir (tylko l.poj.) – rodzaj tkaniny
piżama (l.mn. piżamy, ang. pyjamas) – dwuczęściowy strój do spania
sandał (l.mn. sandały, ang. sandals) – lekkie obuwie na paskach skórzanych lub rzemykach
sari (tylko l.poj.) – zwiewny, luźny rodzaj hinduskiej sukni
szarawary (tylko l.mn.) – spodnie o luźno powiewających nogawkach
7. biologia, medycyna i higiena
ajurweda (tylko l.poj., ang. ayurveda) – hinduska medycyna ziołowa
barakuda (l.mn. barakudy) – gatunek ryby
indyk (l.mn. indyki) – od czasów prekolumbijskich ptak użytkowy, hodowany dla mięsa, sprowadzony do Hiszpanii z Ameryki, którą odkrył Krzysztof Kolumb w przeświadczeniu odkrycia nowej drogi do Indii
szampon (l.mn. szampony, ang. shampoo) – płyn do mycia włosów lub całego ciała
8. barwy
indygo – ciemny błękit, tzw. błękit indygowy, uzyskiwany jsko barwnik z lisci indygowca farbierskiego/barwierskiego
khaki (wym.: kchaki) kolor wypalonego słońcem piasku
róż indyjski – zwany też różem dżajpurskim, kolor odpowiadający barwie pośredniej między kolorem różowym, brązowym i łososiowym, jest kolor
skały piskowcowej użytej do budowy i okładzin elewacji zewnętrznych ścian budynków w indyjskim mieście Jaipur (czyt.: Dżajpur)
9. kuchnia i kulinaria
arak (tylko l.poj.) likier destylowany z mleczka kokosowego, ziemniaków lub ryżu
czajnik (l.mn. czajniki) – kryty garnek do gotowania wody na herbatę
chałwa (tylko l.poj.) dosłownie: słodki deser
pokarm (od hinduskiego: korma, nie mylić ze słowem: karma)
10. przyroda
dżungla (l.mn. dżungle, ang. jungle) – zalesiony, wilgotny obszar tropikalny
11. sztuka
drelich – rodzaj zwartego zapisu tekstu
sitar (l.mn. sitary) – hinduski instrument strunowy szarpany